Chios vs. Zakynthos Debate

 

**το ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας**

Άννα – Γεια σας παιδιά, με λένε Άννα Μπουλά. Είμαι από το Κλίβελαντ, και σπουδάζω Φιλοσοφία στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Ohio, δηλαδή Ohio State. 

Αθηνά – Και εγώ είμαι η Αθηνά Στάμου. Έχω έρθει από το Σάιντ Λούις για να πάω πανεπιστήμιο εδώ. Σπουδάζω μαθηματικά. Καλώς ήρθατε στην πρώτη μας ραδιοφωνική εκπομπή. 

Άννα – Είμαστε ενθουσιασμένες που θα μιλήσουμε μαζί σας σήμερα. 

Αθηνά – Με την Άννα γνωριστήκαμε εδώ στο ελληνικο πρόγραμμα. Την πρώτη μας χρόνια ήμασταν μαζί στην Ελληνική τάξη. 

Άννα- Θυμάμαι, εγώ νόμιζα ότι δε σου άρεσα, γιατί σε είδα σε ένα πάρτι και ήσουν πολύ ντροπαλή. 

Αθηνά- Όταν πρώτο γνωρίζω κάποιον, είμαι πολύ ντροπαλή και δε μου αρέσουν τα πάρτι. 

Άννα: Τώρα το ξέρω, αλλά τότε νόμισα ότι έκανα κάτι για να σε προσβάλω. Αλλά, μερικές εβδομάδες αργότερα, ο Κύριος Brown μας έβαλε μαζί για ένα σκετς. Πήγα στο σπίτι σου να διαβάζουμε μαζί, και αρχίσαμε να μιλάμε για τις ζωές μας. 

Αθηνά- Θυμάμαι ότι μιλούσαμε για ώρες και δεν καταφέραμε να τελειώσουμε καμία δουλειά. Από τότε θέλαμε να κάνουμε ραδιοφωνικές εκπομπές μαζί.

Άννα – Λόγο του κορονοϊού, δεν μπορέσαμε να πάρουμε αυτήν την τάξη μάζι μέχρι τώρα. 

Αθηνά: Είμαστε καλές φίλες εδώ τρία χρόνια τώρα.

Άννα: και οι δύο είμαστε ελληνίδες, έτσι δεν είναι; Αλλά η μια διαφωνία που έχουμε είναι για τα νησιά μας, γιατί η οικογενεια μου είναι από το πιο ωραίο νησί στην Ελλάδα, τη Χίο, και η Αθηνά ζηλεύει!

Αθηνά – Τι λες καλέ το πιο ωραίο νησί; Η δίκη μου οικογένεια είναι από τη Ζάκυνθο. Και φυσικά η Ζάκυνθος είναι το καλύτερο νησί της Ελλάδας και μη σου πω όλου του κόσμου!

Άννα – Ψέματα!

Αθηνά – Ρε Άννα μη λες χαζομάρες! Ρώτησε και μάθε για το ¨Φιόρο του Λεβάντε¨.

Άννα – Όλοι ξέρουν ότι η Χίος είναι το πιο όμορφο νησί. Έχουμε το πιο νόστιμο φαγητό, μια δοξασμενη ιστορία, πιο εγκάρδια μουσική και έχουμε την περίφημη μαστίχα, που όλοι μας ζηλεύουν.

Αθηνά – Δε μου αρέσει μαστίχα. Τη δοκίμασα κάποτε και μου έκαψε τη γλώσσα. Κακά τα ψέματα! 

Άννα – Πως τολμάς!

Αθηνά – Η Ζάκυνθος έχει τις καλύτερες παραλίες, ωραία αρχιτεκτονική, πλούσια ιστορία, εύθυμη μουσική και νόστιμη κουζίνα. 

Άννα – Η Χίος είναι μέσα στην πιο ωραία θάλασσα της Ελλάδας, το Αιγαίο. Το Αιγαίο βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Ελλάδας.

Αθηνά – Όποτε αυτό που ακούω ότι η Χίος βρίσκεται κοντά στην Τουρκία. Το Αιγαίο είναι βαθύ μπλε ενώ το Ιόνιο πέλαγος έχει ένα όμορφο τιρκουάζ χρώμα. Επίσης, δεν μπορούμε να ξεχνάμε ότι το Αιγαίο είναι λίγο πιο κρύο από το Ιόνιο. Και ποιος θέλει να κολυμπήσει σε κρύα νερά;  

Άννα – Και εσυ βρίσκεσαι κοντά στην Ιταλία. Το νερό πρέπει να είναι μπλε, το Ιόνιο είναι πράσινο γιατί είναι βρώμικο. Ναι το Αιγαιο είναι πιο κρύο, αλλά κάνει ζέστη το καλοκαίρι οπότε είναι αναζωογονητικό.

Αθηνά – Το νερό δεν είναι πράσινο γιατί είναι βρώμικο. Κάνεις λάθος Άννα! Η Ζάκυνθος είναι ένα ελληνικό νησί στο Ιόνιο Πέλαγος. Είναι το τρίτο μεγαλύτερο από τα νησιά του Ιονίου. Το Ιόνιο Πέλαγος είναι γνωστό για τα ήρεμα νερά του και τους ήπιους ανέμους. Το οποίο είναι ιδανικό για τους ανθρώπους που αγαπούν την ιστιοπλοΐα η τα ταξίδια με γιοτ. 

Άννα – Η Χίος είναι το δεύτερο μεγαλύτερο από τα νησιά του Αιγαίου, και το πέμπτο μεγαλύτερο στην Ελλάδα. Ενώ υπάρχει περισσότερος άνεμος στο Αιγαίο, Αυτό κάνει την ιστιοπλοΐα πιο συναρπαστική για όσους έχουν εμπειρία. Εξάλλου, η Χίος είναι γνωστή ως το νησί των εφοπλιστών. Καθώς είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι εφοπλιστές στην Ελλάδα κατοικούν εκεί. Υπάρχει και ένα τραγούδι «ένα καράβι από τη Χίο». Αυτή την εκδοχή τραγουδάει η Γλυκερια.

«Ένα καράβι από την Χίο» 

Αθηνά – Εντάξει, μιλήσαμε για τη γεωγραφία. Να προχωρήσουμε σε κάτι πιο ενδιαφέρον για σένα Άννα, την ιστορία των νησιών. Σύμφωνα με την μυθολογία, η Αρτέμις, θέα του κυνηγιοú συνήθιζε να περιπλανιέται στα πράσινα δάση της Ζακύνθου ενώ ο αδελφός της ο Απόλλωνας έπαιζε τη λύρα του κάτω από τα δαφνόδεντρα για να υμνήσει την ομορφιά του νησιού.

Άννα – Αν συζητάμε την μυθολογία, δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τον, Όμηρο που έγραψε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Έμενε στη Χίο, και έλεγε τις ιστορίες του από μια πέτρα που λένε το δάσκαλοπέτρα. 

Αθηνά – Μάλιστα, έχετε τον Όμηρο, αλλά το νησί σας ήταν υπό Οθωμανικό έλεγχο για εκατοντάδες χρόνια. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν κατέλαβε πλήρως τη Ζάκυνθο. Τοποθέτησαν μόνο μια μικρή φρουρά στο Κάστρο.

Άννα – Ενώ η Χίος βρισκόταν υπό οθωμανικό έλεγχο για πολλά χρόνια, είχαν περισσότερη ελευθερία από τα περισσότερα εδάφη, επειδή οι τούρκοι εκτιμούσαν πολύ τη μαστίχα. Εξαιτίας αυτού, οι Χίοτες ήταν απρόθυμοι να ενταχθούν στην ελληνική επανάσταση. Ήξεραν επίσης ότι επειδή το νησί απέχει μόνο τέσσερα μίλια από την Τουρκία, Θα ήταν επικίνδυνο να προσπαθήσουν να πολεμήσουν. Παρόλα αυτά, το χίλια οκτακόσια είκοσι δύο, στρατιώτες έφτασαν από τη Σάμο για να πολεμήσουν τους Οθωμανούς. Μερικοί από τους νησιώτες ενώθηκαν μαζί τους, αλλά οι περισσότεροι όχι. 

Αθηνά – Ουάου, δεν έχω ακούσει ποτέ για αυτό. Τι έγινε;

Άννα– Σε αντίποινα οι Οθωμανοί διέπραξαν τη σφαγή της Χίου, στην οποία η πλειονότητα των νησιωτών Σκοτώθηκαν, υποδουλωθηκαν, ή αναγκάστηκαν να φύγουν. Το γεγονός αυτό συγκέντρωσε πολλή συμπάθεια από την υπόλοιπη Ευρώπη, Και πολλοί λένε ότι αυτή η σφαγή ενθάρρυνε τις ευρωπαϊκές χώρες να παράσχουν βοήθεια στους έλληνες στην επανάσταση. 

Αθηνά – Ποια χρονιά ελευθερώθηκε τότε η Χίος;

Άννα  – Η Χίος έγινε μέρος της ανεξάρτητης Ελλάδας το χίλια εννιακόσια δώδεκα. 

Αθηνά – Ουάου, η Χίος έχει τόσο πλούσια ιστορία.

Άννα – Τι συνέβαινε στη Ζάκυνθο όταν η υπόλοιπη Ελλάδα ήταν στην οθωμανική αυτοκρατορία;

Αθηνά – Το παρατσούκλι του νησιού είναι «το λουλούδι του Λεβάντε», που του απένειμαν οι Ενετοί που είχαν στην κατοχή τους τη Ζάκυνθο από το 1484 έως το 1797. Κατά την περίοδο αυτή η αρχιτεκτονική του νησιού έφτασε σε σημείο που η Ζάκυνθος κέρδισε την ονομασια¨Φλωρεντια της Ελλαδος¨ Έχει μεγάλη ιταλική επιρροή στην αρχιτεκτονική του τοπίου.

Άννα- Καταλαβαίνω λοιπόν ότι τότε είσαι Ιταλίδα, και δεν είσαι πραγματική ελληνίδα.

Αθηνά – Έλα ρε Άννα. Μην υποκρίνεσαι. Η Χίος ήταν επίσης υπό ιταλικό έλεγχο.

Άννα – Ναι, έχεις δίκιο. Μετά την πτώση της βυζαντινής αυτοκρατορίας, η Χιος ήταν υπό τον έλεγχο της Γένοβας για 200 χρόνια. Γενοβέζικη αρχιτεκτονική μπορεί να βρίσκεις ακόμα σε μερικά χωριά. Ορισμένοι ιστορικοί νομίζουν ότι ο Χριστόφορος Κολόμβος γεννήθηκε στην Χίο κατά αυτην την περίοδο, καθώς έγραψε ότι ήταν από τη Δημοκρατία της Γένοβας, και όχι από την πόλη. Επίσης έγραψε για την μαστίχα και υπάρχουν ακόμα οικογένειες στη Χίο με το επίθετο Κολόμβος.

Αθηνά – Καμαρώνετε κάποιον που βοήθησε μια άλλη χώρα. Στην Ζάκυνθο εμείς καμαρώνουμε ένα σημαντικό έλληνα. Έχεις ακούσει για τον Διονύσιο Σολωμό;

Άννα -Κάτι άκουσα, ήταν συγγραφέας, σωστά;

Αθηνά – Έχεις ακούσει ποτέ για τον Εθνικό Ύμνο της Ελλάδας; Ο Διονύσιος Σολωμός έγραψε το Ελληνικό Ύμνο. 

Άννα – Ουαου, δεν ήξερα ότι ήταν ζακυνθινός που τον έγραψε. 

Αθηνά – Ναι ήταν. Ο Διονύσιος Σολωμός γεννήθηκε το 1798 στη Ζάκυνθο. Έγραψε ποιήματα στα ελληνικά και στα ιταλικά. Ο «Ύμνος εις την Ελευθερίας» που έγραψε τον 1823. Οι πρώτες δύο στροφές έγιναν ο Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας και ύστερα της Κύπρου. Αυτό είναι πολύ μεγάλο θέμα για την Ελλάδα. Απεβίωσε (πέθανε) στις 9 Φεβρουαρίου στην Κέρκυρα. Στη σημερινή εποχή από το 2017 θεσμοθετήθηκε με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών, Και Παιδείας να τιμήσουν  αυτον και την ελληνική γλώσσα, αποφασίστηκε στις 9 Φεβρουαρίου να γιορτάζεται Η Ελληνική γλώσσα σε όλο τον κόσμο. Ας ακούσουμε τον δικό μας Ελληνικό Εθνικό Ύμνο. 

**play national anthem in broadcast**

Άννα: Αχ, τον μάθαμε στο ελληνικό σχολείο, στην εκκλησία του Ευαγγελισμού στο Κλίβελαντ. Στο μάθημα της χορωδίας, έπρεπε να μάθουμε τους τέσσερις πρώτους στίχους, παρόλο που οι περισσότεροι τραγουδούν μόνο τους δύο πρώτους. Μια φορά προσπάθησαν να μας κάνουν να τραγουδήσουμε τους πρώτους έξι, αλλά δεν μπορούσαμε να τους απομνημονεύσουμε.

Αθηνά – Λοιπόν, αυτό δεν είναι το μόνο πατριωτικό πράγμα που έχουμε. Στη Ζάκυνθο βρίσκεται τη μεγαλύτερη ελληνική σημαία στον κόσμο. Η σημαία έχει έκταση μεγαλύτερη από 7.000 τετραγωνικά πόδια, δηλαδή 670 τετραγωνικά μέτρα. Παραδόξως, το συνολικό βάρος της σημαίας είναι περίπου 176 λίβρες, δηλαδή 80 κιλά και απαιτεί έναν ηλεκτροκινητήρα για να σηκωθεί.

Άννα – Δεν έχουμε τη μεγαλύτερη σημαία, Αλλά εμείς γιορτάζουμε την εικοστή όγδοη Οκτωβρίου με μεγάλη πρεπιά. Ξερεις τι έγινε εκείνη μέρα;

Αθηνά: Ναι ήταν κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, και η Ιταλία ήθελε να περάσει από την Ελλάδα για να φτάσει την Ρωσία.

Άννα: Εσείς από την Ζάκυνθο είσαστε πολύ αγαπημένοι με την Ιταλία, έτσι δεν είναι;

Αθηνά: Φυσικά όχι τότε! Όμως πρέπει να παραδεχτούμε ότι η Ιταλία ήταν πολύ μεγαλύτερη και πιο δυνατή από μας.

Άννα: Σωστά το λες. Εκτός από αυτό, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Ο Μεταξάς,  είπε μόνα μια λέξη, ΟΧΙ!

Αθηνά: Ο αγώνας μας εναντίον των ιταλών βοήθησε πραγματικά την πολεμική προσπάθεια. Αυτό μας δείχνει ότι όταν όλοι μαζί είμαστε ενωμένοι για το ίδιο σκοπό, μπορούμε να καταφέρουμε τα πάντα. Για αυτό το λόγο, πρέπει να είμαστε περήφανοι που είμαστε Έλληνες! 

Άννα: Καλά το είπες Αθηνά! Λοιπόν, στην πλαγιά ενός βουνού στο χωριό μου, Τα Καρδάμυλα, Τα γράμματα »όχι» είναι γραμμένα με ξύλο, και του ανάβουν φωτιά στην ημέρα κάθε χρόνο. 

Αθηνά – Αχ, δεν ήξερα αυτό. Λοιπόν, ας μιλήσουμε για τον καιρό. Σε αντίθεση με το Οχάιο, στη Ζάκυνθο δεν κάνει πολύ κρύο. Η Ζάκυνθος βιώνει τέσσερις εποχές και έχω ακούσει ότι η Ζάκυνθος είναι ένα από τα πιο ηλιόλουστα μέρη σαν την Ρόδο. 

Άννα– Η Χίος έχει παρόμοιο καιρό. Αλλά είναι πολύ πιο ξηρός.

Αθηνά – Αυτό δεν κινδυνεύει για δασικές πυρκαγιές; Ξέρω ότι υπήρξαν λίγες στη Ζάκυνθο.

Άννα – Ο ναι, έχω μια ιστορία γι’ αυτό.

Αθηνά – Πες μας!

Άννα – Όταν ήμουνα στην Ελλάδα στις 2015, Έγιναν μερικές πυρκαγιές. Ευτυχώς καμία δεν ήταν κοντά στο χωριό μας, και μόνο χωράφια καικαν. Ο παππούς μου έχει ένα Χωράφι που λέγεται «ιστοριά» για το οποίο είναι πολύ περήφανος. Μια μέρα, τον ρώτησα τι θα έκανε αν το έπιανε φωτιά. την επόμενη μέρα, έγινε. Ευτυχώς κάηκαν μόνο μερικά Ελαιόδεντρα.

Αθηνά – Πόσο χρονών ήσουν;

Άννα – Ήμουν 14. Παρόλο που έχουν περάσει έξι χρόνια, η οικογένειά μου ακόμα με λένε «γρουσούζη».

Αθηνά – Λυπάμαι που το ακούω. Να περάσουμε σε ένα πιο χαρούμενο θέμα, η Ζάκυνθος έχει μια από τις πιο όμορφες παραλίες στον κόσμο. Έχουμε το Ναυάγιο.

Άννα: Το ναυάγιο;

Αθηνά – Αν αναζητάς όμορφη ταπετσαρία παραλίας στο διαδίκτυο, το αποτέλεσμα θα είναι αυτή η παραλία. Αυτή είναι η αγαπημένη μου παραλία. Κάθε φορά που πηγαίνω στη Ζάκυνθο, πηγαίνω εκεί για μια ολόκληρη μέρα.

Άννα – Ακούγεται όμορφη, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να είναι τόσο όμορφη σαν

τα μαύροβόλια, μια παραλία στη Χίο όπου όλες οι πέτρες είναι μαύρες από μία έκρηξη ηφαιστείου πριν από χιλιάδες χρόνια.

Αθηνά – Ναι, αλλά το Ναυάγιο έχει μια ιστορία. Στις 2 Οκτωβρίου 1980, το ακτοπλοϊκό προσάραξε στα νερά γύρω από τη Ζάκυνθο στην παραλία Ναυάγιο λόγω διαρκών καταιγίδων και κακής ορατότητας. Ορισμένες φήμες υποστηρίζουν ότι το πλοίο διακινούσε λαθρεμπόριο. Ωστόσο, επίσημες πηγές δεν το επιβεβαίωσαν και ο καπετάνιος δεν καταδικάστηκε για τέτοια αδικήματα. Αφού ο καπετάνιος ειδοποίησε τις αρχές, 29 ντόπιοι καταδικάστηκαν για λεηλασία του φορτίου και του πολύτιμου εξοπλισμού από το ναυαγισμένο πλοίο. Το πλοίο εγκαταλείφθηκε και εξακολουθεί να βρίσκεται θαμμένο στο ασβεστολιθικό χαλίκι της παραλίας που σήμερα φέρει το προσωνύμιο Ναυάγιο. 

Άννα: Ενδιαφέρον! Ας ακούσαμε τη μουσική που παίζουν στη Ζάκυνθο. 

Αθηνά: Ας ακούσαμε ένα παράδειγμα.

Απόψε τη κιθάρα μου

Αθηνά – Οικολογικά η Ζάκυνθος έχει πολλά απειλούμενα είδη ζώων. Η Ζάκυνθος προστατεύει τα απειλούμενα είδη. Το νησί της Ζακύνθου, και ιδιαίτερα ο κόλπος του Λαγανά, είναι ένα από τα σημαντικότερα καταφύγια για το απειλούμενο είδος χελώνας Caretta-caretta στην Ελλάδα.  Αυτό το μοναδικό είδος θαλάσσιας χελώνας διακρίνεται για το κόκκινο-καφέ κέλυφος και το μεγάλο κεφάλι και μπορεί να φτάσει έως και 1,25 μέτρα ύψος και 180 κιλά βάρος. Η ρύπανση των υδάτων, η εκτεταμένη αλιευτική δραστηριότητα και η υπερανάπτυξη των παραθαλάσσιων θέρετρων έχουν οδηγήσει αυτές τις χελώνες στην εξαφάνιση. 

Άννα – Η Ζάκυνθος λοιπόν είναι πολύ γνωστή για αυτές τις χελώνες; 

Αθηνά – Ναι, μπορείς να αγοράσεις πολλά αναμνηστικά με τις χελώνες. 

Άννα: Έτσι είναι η μαστίχα στη Χίο, αλλά πιθανώς η μαστίχα είναι πιο Γνωστή.

Αθηνά – Ω ναι, για αυτό είναι γνωστή η Χίος!

Άννα – Η μαστίχα είναι ένα είδος χυμού που παράγεται μόνο από μαστιχόδεντρα στη νότια Χίο, σε χωριά που λέγονται μαστιχοχώρια. Λένε πως Η μαστίχα έχει πολλές χρήσεις και παλια πολλοί πιστεύουν ότι θα μπορούσε να θεραπεύσει πολλές ασθένειες. Στη Χίο την μαστίχα την βρίσκουμε σε πολλά πράγματα σαν παγωτό, σαπούνι, ποτό, και ακόμα περισσότερα. Οι επιστήμονες προσπάθησαν να παράγουν μαστιχα σε άλλα μέρη του κόσμου, αλλά τα δέντρα δεν παράγουν το χυμό πουθενά αλλού. Οι νησιώτες πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στον άγιο Ισιδώρο. Είναι ένας από τους πολιούχους  Αγίους της Χίου και η ιστορία είναι ότι όταν πέθανε, τα δέντρα τον έκλαιγαν και τα δάκρυα ήταν μαστίχα. 

Αθηνά – Πότε θα βγούμε να πιούμε λικέρ μαστίχας;

Άννα – Εγώ νόμιζα ότι δεν σου άρεσε η μαστίχα;

Αθηνά – Θα σου κάνω μια εξαίρεση!

Άννα –  Δεν μπορούμε να πιούμε χωρίς ελληνική μουσική! Λόγω της ανατολικής επιρροής, τα ρεμπέτικα είναι πολύ δημοφιλή στην Χίο. 

Αθηνά: Μπορούμε να ακούσουμε ένα παράδειγμα;

Άννα: Ένταξει, έλα να ακούσουμε ένα τραγούδι που το λένε «ο Βοτανικός.» Αυτό το τραγούδι είναι από της περίοδο που ήταν παράνομο να αναφέρουν τα ναρκωτικά στα τραγούδια, τότε οι ρεμπέτες χρησιμοποιούσαν παρατσούκλια, όπως «βοτανικό», και φτιαγμένες λέξεις σαν «μαστουριόρε» για να τραγουδήσουν για τα απαγορευμένα θέματα. 

«Βοτανικό» 

Αθηνά: Ουαου, είναι λίγο διαφορετικό από τη λαϊκή μουσική. 

Άννα: Ναι, είναι. Τα ρεμπέτικα έγιναν δημοφιλή στην Ελλάδα τη δεκαετία του χίλια εννιακόσια είκοσι καθώς τα έφεραν οι Έλληνες πρόσφυγες από την Τουρκία. Τα θέματα είναι κυρίως τα ναρκωτικά, η φτώχεια και η παρανομία. Τοτε, παλιά τα ρεμπέτικα δεν άρεσαν στους πλούσιους. Τα ρεμπέτικα αποκαλούνται συχνά μαστούρικα, και τα τραγούδια μιλούν για μάγκες. Η λαϊκή μουσική εμπνεύστηκε από τα ρεμπέτικα, αλλά απέκλειε τα θέματα που ηταν αμφιλεγόμενα. Τώρα τα ρεμπέτικα είναι γνωστά για την παθιασμένη έκφραση των κακουχιών.

Αθηνά: Φαίνεται πως ξέρεις πολλά για τα ρεμπέτικα Άννα.

Άννα: Έμαθα για τα ρεμπέτικα από τον μπαμπά μου. Τα ακούμε μαζί. Λοιπόν, Αθηνά, εσείς στη Ζάκυνθο, τι είδος μουσική έχετε;

Αθηνά – Ναι φυσικά! Παρά τις βενετσιάνικες επιρροές (Σερενάτα Ζακύνθου) και τις κρητικές (Αρέκια), από αρχαιοτάτων χρόνων οι νησιώτες ανέπτυξαν τη μοναδική τους μορφή μουσικής που έζησε την καλύτερη στιγμή με τον θεσμό της Μουσικής Σχολής Ζακύνθου το 1815 και τα επόμενα χρόνια χορωδιών και μουσικών συλλόγων. Και στη Χίο, τι άλλη μουσική έχουν;

Άννα: Έχουμε και ένα πολύ καλό τραγούδι για τον νησί μας, που λέγεται «καράβια χιώτικα» Περιγράφει την ομορφιά του νησιού μας. Να το ακούσαμε λίγο;

Αθηνά: Ναι, παίξε το!

**play Karavia xiotika in broadcast** 

Αθηνά – Ωραίο τραγούδι, αλλά εμείς στην Ζάκυνθο δεν χρειαζόμαστε τραγούδια και μουσική να μας πούνε πόσο όμορφο είναι το νησί μας. Την ομορφιά της τη βλέπουμε μπροστά με τα μάτια μας. Πώς είναι ο τουρισμός στη Χίο;

Άννα – Οι περισσότεροι Αμερικανοί που έρχονται στη Χίο έχουν οικογένεια στον νησί. Η πιο πολλοί τουρίστες είναι Γερμανοί.

Αθηνά – Κατάλαβα! Εσύ έχεις εμπειρία με τους Γερμανούς;

Άννα – Ναι. Το 2015, όταν οι έλληνες δεν αγαπούσαν πολύ την Γερμανία, η οικογένειά μου ήταν σε ένα εστιατόριο στην χώρα. Μια οικογένεια τουριστών ήρθε και ρώτησαν την σερβιτόρα αν μιλούσε γερμανικά. Εκείνη νευρίασε και τους ρώτησε « Μιλάτε εσείς ελληνικά;» Μετά ήρθε στο τραπέζι της οικογένειας μου και παραπονέθηκε για το πως οι Γερμανοί απλώς περιμένουν τους Έλληνες να μάθουν τη γλώσσα τους. Εγώ, μιλάω γερμανικά, αλλά δεν ήθελα να πω τίποτα γιατί η σερβιτόρα ήταν πολλή θυμωμένη!

Αθηνά – Χαχα η Ζάκυνθος προσφέρει πολλά στους τουρίστες. Υπάρχει ποικιλία. Έχουμε ωραία θάλασσα, βουνά, κοσμοπολίτικη ζωή στην πόλη με υπαίθριο θέατρο και ωραία χωριά για τις οικογένειες που προτιμούν ησυχία.

Άννα – Η Χίος είναι ίδια, μόνο καλύτερη, γιατί προτιμάμε να μην έχουμε πολλοί τουρίστες. Οι περισσότεροι τουρίστες μένουν στην χώρα, και δεν πάνε στα χωριά.

Αθηνά – Εντάξει Άννα, στην Χίο έχετε διεθνές αεροδρόμιο;

Άννα – Δεν έχουμε. Το αεροδρόμιο μας είναι πολύ μικρό και ξέρω ότι οι περισσότερες πτήσεις πηγαίνουν στην Αθήνα. Έχει και αεροπλάνα που πάνε στην Θεσσαλονίκη, στην Λημνο, στην Μυτιλήνη, στην Ρόδο, και στην Σάμο. 

Αθηνά – Ενδιαφέρον! Ευτυχώς, η Ζάκυνθος διαθέτει διεθνές αεροδρόμιο που διευκολύνει τη ζωή των τουριστών. Ωστόσο, το ταξίδι από την Αμερική μπορεί να είναι δύσκολο. Η οικογένειά μου και εγώ συνήθως πετάμε στην Αθήνα και οδηγούμε περίπου τρεις ώρες στο λιμάνι για να πάρουμε ένα φερυ μπωτ στη Ζάκυνθο. Αν όμως δεν έχετε αυτοκίνητο, μην ανησυχείτε! Έχουν το σύστημα λεωφορείων που ονομάζεται ΚΤΕΛ, που μπορεί να σας οδηγήσει στο λιμάνι. Έχουν κάνει βελτιώσεις στα λεωφορεία και είναι πολύ ωραία. Έχουν κλιματισμό, μεγάλα ανοιχτά παράθυρα και δωρεάν wifi!

Άννα – Τώρα που καλύψαμε το τουρισμό και τα μεταφορικά μέσα, ας ακούσουμε ένα τραγούδι.

Αθηνά – Αυτό το τραγούδι ο παππούς μου, Ο Γιαννής το έλεγε και το έπαιζε με την κιθάρα του και τους φίλους του. 

«Γιαλό γιαλό» 

Άννα – Θες να μας μιλησεις για κάποιες από τις παραδόσεις του νησιού σου;

Αθηνά – Παραδοσιακά έχουμε πανηγύρια, στα οποία γιορτάζουμε τους αγίους. Κάθε χωριό γιορτάζει το δικό τους άγιο. Στις Μαριές, το χωριό του παππού μου, τιμούν την Αγία Μαρία τη Μαγδαληνή, στις 22 Ιουλίου και στο Καταστάρι, το χωριό της γιαγιάς μου, την Παναγία το Δεκαπενταύγουστο. Την 24 Αυγούστου όλο το νησί γιορτάζει για τρείς μέρες τον Πολιούχο, προστάτη της, τον Άγιο Διονύσιο. Στα πανηγύρια έχουν διάφορους τοπικούς χορούς, παιχνίδια, χειροτεχνίες κεντήματα και κουβέρτες πλεκτές. Επίσης βρίσκεις «Φυτούρα» ένα τοπικό γλυκό από σιμιγδάλι, τηγανίζεται και σερβίρεται με ζάχαρη και κανέλα. Η Ζάκυνθος έχει πολλά εργαστήρια κεραμικής με σχέδια από τη Βυζαντινή περίοδο.

Άννα– Τα πιο μεγάλα πανηγύρια στη Χίο είναι της Παναγίας και της Άγιας Μαρκέλλας.

Αθηνά- Άγια Μαρκέλλα; 

Άννα– Είναι μια από τις προστάτιδες αγίες. Έτρεξε ξυπόλυτη στην πλαγιά ενός βουνού προσπαθώντας να ξεφύγει από τον ειδωλολατρη Πατέρα της, όταν ζήτησε από τον θεό να αφήσει τους βράχους να την καταπιούν, τότε μαρτύρησε αλλά ο βράχος που περιέχει το σώμα της είναι ακόμα εκεί και κάθε χρόνο την ημέρα της γιορτής το νερό κοντά βράζει. Όταν επισκέπτεστε αυτό το σημείο μερικές φορές θα δείτε γυναίκες να ακολουθούν τον ίδιο δρόμο που έτρεξε γονατιστές. Οι γυναίκες το κάνουν όταν κάποιο μέλος της οικογένειας είναι άρρωστο η τραυματισμένο καθώς λέγεται ότι η Αγία Μαρκέλλα θα τον γιατρέψει. Στην εκκλησία που πήρε το όνομά της υπάρχουν πατερίτσες και αναπηρικά καροτσάκια που άφησαν εκεί άνθρωποι που θεραπεύτηκαν από θαύμα ενώ προσεύχονταν εκεί. 

Αθηνά – Αυτό είναι πραγματικά ενδιαφέρον. Υπάρχουν άλλες παραδόσεις;

Άννα: Ναι, κάθε Πάσχα οι εκκλησίες βάζουνε πυροτεχνήματα η μία στην άλλη, για να δουν αν μπορούν να χτυπήσουν η μια καμπάνα της άλλης.

Αθηνά – Φοβερό!

Άννα – Είναι πολύ συναρπαστικό, Πάντα ήθελα να πάω στη Χίο για Πάσχα για να το δω.

Αθηνά – Κι εγώ, επίσης, ήθελα να περάσω τα Χριστούγεννα στη Ζάκυνθο.

Άννα: Κάνουν κάτι ιδιαίτερο για το Χριστούγεννα στη Ζάκυνθο;

Αθηνά -Τα παραμονή των Χριστουγέννων κόβουν στη Ζάκυνθο το χριστόψωμο η κουλούρα όπως λένε. Το έθιμο αυτό διατηρείτε μέχρι σήμερα. Αυτό το είδος περιέχει αλεύρι, κανελογαρύφαλλα, λάδι, κρασί,γλυκάνισο και την πλάθεις με σουσάμι. Όσα άτομα ήταν τόσα καρύδια ολόκληρα έβαζαν από πάνω στο ψωμί. Κάτω από ένα από τα καρύδια η νοικοκυρά έβαζε ένα ¨υβρεμα¨, που ειναι νόμισμα. Μετά την κόβουν και αυτός που το έβρισκε, θεωρούνταν τυχερός και ευλογημένος στην οικογένεια.

Άννα – Γουάου ακούγεται ότι έχεις πολύ καλό φαγητό στη Ζάκυνθο!

Αθηνά – Ναι! Έχουμε επίσης νόστιμα επιδόρπια. Δυο από τα αγαπημένα μου γλυκά από τη Ζάκυνθο είναι το μαντολάτο και το παστέλι.Το μαντολάτο είναι ντόπια μαντολάτο από ασπράδια αυγών, αμύγδαλα, πολύ λίγη ζάχαρη και πολύ μέλι. Το παστέλι φτιάχνεται από σουσάμι, αμύγδαλα και πολύ μέλι. Επίσης παράγει το φημισμένο λαδοτύρι. Παράγεται από κατσικίσιο και προβατίσιο γάλα και διατηρείτε σε ελαιόλαδο. Έχει έντονη και αλμυρή γεύση και ανήκει στην κατηγορία σκληρού επιτραπέζιου τυριού.

Άννα – Έχω πει δύο ιστορίες για τον εαυτό μου στη Χίο, έχεις κάποια για τη Ζάκυνθο;

Αθηνά – Ναι, η οικογένειά μου και εγώ έχουμε πολλές ιστορίες. Η γιαγιά μου γεννήθηκε στη Ζάκυνθο και είχε ένα σπίτι στο Καταστάρι, ένα χωριό στη Ζάκυνθο. Το 1953, όταν η γιαγιά μου έμενε στη Ζάκυνθο, έγινε ένας σεισμός. Η γιαγιά μου είπε όταν ήτανε 7 χρόνων, μετά το φαγητό άρχισε και κουνιόταν το σπίτι της. Ο πατέρας της άρχισε και φώναζε να τρέξουν γρήγορα στα χωράφια, μακριά από τα σπίτια. Ο σεισμός ήταν δυνατός! Όλοι πήγαν στα χωράφια που δεν υπήρχαν σπίτια και ήταν ασφαλείς. Η γιαγιά μου είπε «Μετα από μισή ώρα σταμάτησε το ταρακούνημα και μαζευτήκαμε όλοι στη πλατεία του χωριού.» Αυτό συνέχισε για τρεις μέρες. Ο κόσμος έφερε κουβέρτες και σκηνές και κοιμήθηκαν όλοι μαζί. Η γιαγιά μου μου είπε όταν η μαμά της είδε τα παιδιά της να παίζουν με τα γειτονοπούλα χαιρόταν, έλεγε «δόξα το θεό που δεν στενοχωριούντε τα παιδιά.» 

Άννα – Θεέ μου! Αυτό μου θυμίζει την προγιαγιά μου Μαρία. Απέκτησε το πρώτο της μωρό κατά τη Γερμανική κατοχή. Λόγω της πείνας αναγκάστηκαν να φύγουν να πάνε στην Κύπρο. Καθώς έφευγαν με τη βάρκα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Το μωρό της δεν σταματούσε να κλαίει. Οι άλλοι πρόσφυγες φοβήθηκαν ότι οι Γερμανοί θα ακούσουν το κλάμα και θα τους πιάσουν. Έτσι πήραν το μωρό από τη προγιαγιά μου και πήγαιναν να το πετάξουν από την Βάρκα. Όταν προσπάθησαν ένα έφηβο αγόρι σηκώθηκε και είπε «ή θα ζήσουμε όλοι, ή θα πεθάνουμε όλοι!» Και τους έβαλε να δώσουν το μωρό πίσω. Ευτυχώς έφτασαν στην Κύπρο με ασφάλεια.

Αθηνά – Αυτή η ιστορία είναι έντονη συναισθηματικά. 

Άννα – Ναι. Ας περάσουμε σε ένα πιο ελαφρύ θέμα.

Αθηνά – Έχω μια αστεία ιστορία. Μια φορά, ο αδερφός μου όταν ήταν δέκα χρονών περπάτησε μόνος στην παραλία στη Ζάκυνθο από το σπίτι. Είναι γύρω στα 20 λεπτά με τα πόδια. Μετά το κολύμπι, ήταν πολύ κουρασμένος για να επιστρέψει και έτσι πήγε με ωτοστόπ στο σπίτι. Ακόμα θυμάται τον ευγενικό οδηγό και είχε μια ευχάριστη εμπειρία.

Άννα – Χαχα! Μια φορά ο μπαμπάς μου είπε την αδερφή μου και την ξαδέρφη μου ότι το μνημείο σε μια εκκλησία κοντά στο σπίτι μας στο χωριό είχε πράγματι ένα βρικόλακα και ότι η εκκλησία χτίστηκε για να τον κρατήσει συγκρατημένο. Μια φορά μετα από αυτά, περάσανε μες την εκκλησία, και ο μπαμπάς μου τους τρόμαξε. Φώναξανε τόσο δυνατά, άκουσε όλο το χωριό!

Αθηνά – Ο μπαμπάς σου είναι αστείος! Έχω μια ιστορία για τη μητέρα μου. Η μητέρα μου πήγε στη Ζάκυνθο και τα καλοκαίρια μάζευε αλάτι με τα ξαδέρφια της. Έχει πολλές γλυκές αναμνήσεις. 

Άννα – Έχεις καμία ιστορία για το μπαμπά σου;

Αθηνά – Ακόμα και ο μπαμπάς μου είναι από την Πελοπόννησο αλλά κάθε καλοκαίρι θέλει απλώς να ταξιδεύει στη Ζάκυνθο.

Άννα – Αλήθεια; Η μητέρα μου είναι από την Πελοπόννησο!

Αθηνά – Τότε μάλλον είμαστε ξαδέρφια χαχα! Στην Πελοπόννησο χορεύουνε συχνα καλαματιανό. Ξέρεις κανένα καλαματιανό τραγούδι που σου αρέσει;

Άννα: Ναι! Όταν έκανα ελληνικό χορό στην εκκλησία μου, πάντα χορεύαμε καλαματιανό με το τραγούδι που λένε «να χαρείς».

«Να χαρείς» 

Αθηνά – Δεν μπορείτε να το δείτε αλλά η Άννα χόρεψε πάνω στο τραπέζι! 

Άννα – Μη λες βλακείες, κανένας δεν είναι πάνω στο τραπέζι ρε. 

Αθηνά – Ησυχία Άννα. Να πούμε κάτι πιο σοβαρό. Ο παππούς μου μάζευε ελιές κάθε χρόνο από τις ελιές που φύτεψε με τη μαμά μου στη Ζάκυνθο συνήθως τον Οκτώβριο. 

Άννα: Αχ ναι, τίποτα είναι πιο σοβαρό από Παππούδες και το ελαιόδεντρες τους. 

Αθηνά: Μάλιστα. Και ο μπαμπάς μου στέλνει λάδι εδώ στη Αμερική. Aν θέλεις Άννα πες μου να σου δώσω λαδι, χαχα! Στην πραγματικότητα, η Ζάκυνθος εξάγει πολλά αγαθά όπως ελαιόλαδο φυσικά, πεπόνια, σταφίδες, κρασιά.

Άννα – Ίσως έχουμε περισσότερα κοινά από όσα νομίζαμε. Και ο δικός μου παππούς φτιάχνει ελαιόλαδο! Η Χίος έχει και τα πιο νόστιμα μανταρίνια στην Ελλάδα.

Αθηνά – Γλυκές αναμνήσεις. Στην Ελλάδα, ενώ ο παππούς μου ήταν απασχολημένος με τα χωράφια, πήγαινα στον γκρεμό με τον αδερφό μου κάθε καλοκαίρι για κολύμπι. Η Ζάκυνθος έχει πολλές περιπέτειες!

Άννα – Νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε ένα διαγωνισμό να δούμε ποιανού το λάδι είναι καλύτερο;

Αθηνά – Έλα ρε Άννα, όλα δε πρέπει να είναι ανταγωνισμός! Ας χαλαρώσουμε και να ακούσουμε περισσότερη μουσική. Έχω ένα τραγούδι που άκουσα για πρώτη φορά όταν ήμουν στη Ζάκυνθο. 

Άννα: Νομίζω ότι το θυμάμαι αυτό το τραγούδι! Στην πρώτη τάξη των ελληνικών που κάναμε μαζί, μας το έπαιζες και μετά ο Κύριος Brown μας έδωσε μια εξέταση όπου έπρεπε να μεταφράσουμε τους στίχους στα αγγλικά! 

Αθηνά: Ναι, αυτό το τραγούδι είναι! Τον λένε «ελληνικά μιλάω»

«ellinika milao» 

Άννα – Αχ, μου λείπει το νησί μου. Δεν έχω πάει εδώ και δύο χρόνια.

Αθηνά – Έχεις μια ιστορία από την τελευταία φορά που ήσουν εκεί;

Άννα: Ναι έχω μια ιστορία που έχει πολύ πλάκα! Μια νύχτα ήμουνα σε ένα καφενείο στην Μάρμαρο με την αδερφή μου και την ξαδέρφη μου.

Αθηνά- Μάρμαρο;

 Άννα– Το Μάρμαρο είναι το κάτω χωριό τον Καρδαμύλων που έχει περισσότερη νυχτερινή ζωή. Η οικογένεια μου μένει στην άνω Καρδάμυλα.

Αθηνά- Α, λοιπόν, αυτή είναι μια τέτοια ιστορία.

 Άννα– Ναι. Στις δύο τα ξημερώματα ήρθαν οι γονεις μου να μας πάρουν από το μπαρακι, αλλά δεν είχαμε κουραστεί ακόμα και αποφασίσαμε να πάμε στη Λαγκαδα για βάφλες. 

Αθηνά – Λαγκάδα; 

Άννα -Ναι. Η Λαγκάδα είναι ένα χωριό νότια τον Καρδαμύλων, που έχει πολλά εστιατόρια και καφενεία κοντά στο νερό, και εγώ νομίζω ότι έχουν και τις καλύτερες βάφλες και κρέπες στην Ελλάδα. 

Αθηνά – Διαφωνώ. Στη Χώρα της Ζακύνθου υπάρχουν καταπληκτικές βάφλες και κρέπες.

Άννα: Συμφωνούμε ότι διαφωνούμε, λοιπόν, μείναμε εκεί για μια ώρα και κάναμε παρέα με τον ιδιοκτήτη του καφενείου. Μετά, ακόμα δεν ήμασταν κουρασμένοι.

Αθηνά – Ακόμα; Κουράζομαι στις 10 το βράδυ.

Άννα- Ναι, ακόμα! Οπότε αποφασίσαμε να πάμε στην Χώρα. Βγαίνοντας από το χωριό, είδαμε μία πινακίδα που είχε πέσει και την βάλαμε στο αυτοκίνητο μας για να την κρατήσουμε ως ενθύμιο. Η διαδρομή μέχρι την χώρα κράτησε σαράντα λεπτά, οπότε ήταν τέσσερις το πρωί όταν φτάσαμε.

Αθηνά – Πω πω δεν θα άντεχα τόσες ώρες.

 Αννα- Ενώ δεν ήμασταν κουρασμένοι, πεινάσαμε. Τότε, πήγαμε σε μια ταβέρνα για σουβλάκια και γύρο. Υστέρα, Είδαμε την ανατολή του ήλιου πάνω από την αποβάθρα. Όταν γυρίσαμε στο αυτοκίνητο, Είδαμε ότι η πινακίδα ήταν πολύ μεγαλύτερη από ότι νομίζαμε. Δεν θα χωρούσε σε μία βαλίτσα να την επιστρέψουμε στην Αμερική, και ξέραμε ότι ο παππούς μας Θα είχε πολύ άγχος αν είχε ένα κλεμμένο πράγμα στο σπίτι τους. Έτσι, αποφασίσαμε να το επιστρέψουμε εκεί που το πήραμε. Όταν φτάσαμε στο σπίτι, οι γονείς μου μας είπαν «δείτε, μπορουμε και μεις να κάνουμε πλάκα!»

Αθηνά – Χαχα!! Απίστευτο! Οι γονείς σου είναι αστείοι, αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι αυτή η ιστορία αποδεικνύει ότι η Χίος είναι καλύτερη από τη Ζάκυνθο. Ίσως κανένα δεν είναι καλύτερο από το άλλο. 

Άννα – Ναι, μόνο πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι που δεν είμαστε από τη Θεσσαλονίκη!

Αθηνά – Έχεις δίκιο Άννα. Λένε ότι οι άνθρωποι από τα νησιά γενικά είναι πιο φιλικοί εστί δεν είναι;

Άννα: Ναι, τα ξαδέρφια μου που μένουν στην Αθήνα λένε πάντα στη μητέρα μου ότι είναι τυχερή που παντρεύτηκε κάποιον από νησί, ώστε να μπορεί να πάει εκεί το καλοκαίρι.

Αθηνά – Ο, πόσο τυχεροί είμαστε που είμαστε από τα νησιά! Δεν πειράζει ποιο νησί, κάθε μέρος έχει τη δίκη του ομορφιά. 

Άννα – Συμφωνώ. Λοιπόν αυτά είναι όλα για σήμερα. 

Αθηνά – Τα λέμε την επόμενη φορά. θα μιλήσουμε για τις βασικές διαφορές της ζωής τον νεων της Ελλάδας σε σύγκριση με της Αμερικής. Καλή σας εβδομάδα! 

**το ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας**

 

Το Δάσκαλοπέτρα, στη Χίο